GIÁO TRÌNH XÃ HỘI HỌC PHÁP LUẬT

GIÁO TRÌNH XÃ HỘI HỌC PHÁP LUẬT

GS.TSKH. Đào Trí Úc, GS.TS. Hoàng Thị Kim Quế (Đồng chủ biên), 

PGS.TS. Nguyễn Hoàng Anh, PGS.TS. Nguyễn Minh Tuấn, 

PGS.TS. Mai Văn Thắng, TS. Phạm Thị Duyên Thảo

Tủ sách khoa học: MS: 602-KHXH-2024, 

ISBN: 978-604-43-2297-1, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà nội, 2024

Xã hội học pháp luật là một trong những lĩnh vực cơ bản của khoa học pháp lý và đào tạo luật học. Trên phương diện thực tiễn, nghiên cứu lý thuyết và ứng dụng, xã hội học pháp luật ngày càng có vị trí, vai trò, giá trị hữu ích trong xây dựng, thực hiện, áp dụng pháp luật, tạo lập văn hóa pháp luật; đảm bảo hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước, quản trị quốc gia, quản trị địa phương. 

Nội dung Giáo trình này bao gồm những kiến thức cơ bản của xã hội học lý thuyết và xã hội học ứng dụng tập trung vào các lĩnh vực xây dựng pháp luật, thưucj hiện, áp dụng pháp luật, xã hội học vi phạm pháp luật, xã hội học tội phạm, xã hội học văn hóa pháp luật và giáo dục pháp luật, xã hội học về xung đột xã hội. Đồng thời trong cơ cấu của Giáo trình này còn có hợp phần về lịch sử hình thành, phát triển xã hội học pháp luật; các trường phái xã hội học pháp luật cơ bản; xã hội học trong các lĩnh vực quan hệ pháp luật tư và xã hội học xung đột xã hội. 

Chúng tôi xin trân trọng giới thiệu cuốn giáo trình này tới bạn đọc và mong muốn nhận được sự góp ý, gợi mở của các đồng nghiệp, các nhà nghiên cứu, nhà quản lý, sinh viên và đông đảo bạn đọc để tiếp tục hoàn thiện giáo trình này trong các lần tái bản tiếp theo.

Trân trọng giới thiệu!

GIỚI THIỆU SÁCH CHUYÊN KHẢO "CÁC LÝ THUYẾT PHÁP LUẬT ĐƯƠNG ĐẠI TRÊN THẾ GIỚI"

GIỚI THIỆU SÁCH CHUYÊN KHẢO

"CÁC LÝ THUYẾT PHÁP LUẬT ĐƯƠNG ĐẠI

TRÊN THẾ GIỚI"

PGS.TS. Nguyễn Minh Tuấn, TS. Nguyễn Văn Quân (Đồng chủ biên)

Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà nội, 2023 (Xuất bản tháng 9/2023. Mua và thanh toán trực tuyến tại: https://press.vnu.edu.vn/cac-ly-thuyet-phap-luat-duong...)

Nền tảng lý thuyết đối với bất kỳ ngành khoa học nào cũng đều có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Đối với khoa học pháp lý cũng vậy, các lý thuyết pháp luật, đặc biệt là những lý thuyết đương đại tiêu biểu, những lý thuyết đang có ảnh hưởng lớn trên thế giới là những vấn đề cơ bản, nền tảng, có tính chất quyết định đến sự định hình và phát triển của ngành khoa học này.

Những lý thuyết pháp luật nào đang có ảnh hưởng lớn trên thế giới hiện nay? Nội dung và ý nghĩa của những lý thuyết này là gì? Những vấn đề nào của lý thuyết còn bỏ ngỏ hoặc tiếp tục cần được nghiên cứu? Tất cả những vấn đề đó sẽ được phân tích, làm rõ một cách hệ thống, toàn diện và sâu sắc trong cuốn sách chuyên khảo này.

Hàng loạt các lý thuyết pháp luật đương đại như lý thuyết pháp luật tự nhiên đương đại của Lon Luvois Fuller, John Finnis; Lý thuyết pháp luật thực chứng đương đại của Jeremy Bentham, John Austin, Herbert Lionel Adolphus Hart; Lý thuyết pháp luật của Hans Kelsen; Lý thuyết pháp luật của Ronald Dworkin; Lý thuyết pháp luật của chủ nghĩa hiện thực Mỹ; Lý thuyết pháp luật của chủ nghĩa Marx và chủ nghĩa Marx hiện đại; Lý thuyết xã hội học pháp luật (sociological jurisprudence); Lý thuyết về công lý của John Rawls (John Rawl's justice theory); Lý thuyết pháp luật nữ quyền (feminist legal theory) được giới thiệu, phân tích, làm rõ. Không những thế, từ những lý thuyết này, các tác giả cuốn sách cũng liên hệ về tình hình nghiên cứu các lý thuyết pháp luật đương đại ở Việt Nam và gợi mở các hướng nghiên cứu tiếp theo.

Thành công của cuốn sách chuyên khảo này là đã tiếp cận được với những tác phẩm gốc của chính tác giả lý thuyết, từng bước làm sáng tỏ nội dung từng lý thuyết pháp luật, trên cơ sở tìm hiểu cả ngữ cảnh lịch sử, văn hoá và bối cảnh của câu hỏi lý thuyết pháp luật đó. Tương ứng với từng lý thuyết, các vấn đề được giới thiệu và phân tích một cách nhất quán trong tất cả các Chương bao gồm về tác giả và những tác phẩm nổi tiếng của tác giả đó là gì, nội dung lý thuyết trong những tác phẩm đó bao gồm những phát hiện chính nào, những đóng góp của lý thuyết đó đối với khoa học pháp lý ra sao và những vấn đề nào còn bỏ ngỏ hoặc tiếp tục cần tranh luận.

Cuốn sách này không chỉ dành cho sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh ngành luật hay những giảng viên, những nhà nghiên cứu khoa học pháp lý mà còn là cuốn sách hữu ích cho những nhà nghiên cứu khoa học xã hội, cho tất cả những ai quan tâm, muốn tìm hiểu một cách hệ thống, toàn diện về chủ đề này. Hi vọng đây sẽ là một tài liệu hữu ích đối với bạn đọc về vấn đề các lý thuyết pháp luật đương đại trên thế giới hiện nay.

Trân trọng giới thiệu cuốn sách này đến với bạn đọc!

PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA BÁO CHÍ TRONG PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG

Nguyễn Minh Tuấn

Nghiên cứu lập pháp, Số 23/2020, tr.31-36

Thực tiễn ở Việt Nam những năm qua cho thấy, đa số các vụ việc tham nhũng lớn là do báo chí phát hiện, đưa tin, sau đó các cơ quan điều tra mới vào cuộc. Một câu hỏi lớn đặt ra là vai trò của báo chí được nhìn nhận như thế nào? Các quy định của pháp luật hiện hành về vai trò của báo chí trong phòng, chống tham nhũng đã đầy đủ, toàn diện, phù hợp với thực tiễn chưa và cần phải có những giải pháp nào để phát huy vai trò của báo chí trong phòng, chống tham nhũng? Trong bài viết này, tác giả phân tích, đánh giá quy định của pháp luật về vai trò của cơ quan báo chí, nhà báo trong phòng, chống tham nhũng; tìm hiểu, đánh giá thực trạng và đề xuất một số giải pháp nhằm phát huy tốt hơn vai trò của báo chí trong phòng chống tham nhũng. Tác giả bài viết cho rằng để phát huy vai trò của báo chí, báo chí cần phải được trao quyền, được đặt ở vị trí khách quan, độc lập để phản biện, đấu tranh chống tham nhũng. Những vụ tham nhũng lớn thường diễn ra ở khu vực công, do đó báo chí chỉ có thể độc lập phơi bày những vụ việc tham nhũng ra ánh sáng khi báo chí được nhìn nhận là một thiết chế xã hội, với sự đồng hành của người dân.